Josien.waarbenjij.nu

Onderstaand artikel, geschreven door Jan Thijssen, maakte me stil. Wat een kracht spreekt hier uit en wat mooi dat Andr Leijssen uit Venray zijn verdriet omgezet heeft in het schrijven van een dichtbundel. - Marloes-

Een geruststellende vraag, even tussendoor? Een uitroep uit bezorgdheid? Een wanhoopskreet van verdrietige, ongeruste ouders? Een naam van een reisblog? Of toch, de titel van een dichtbundel? Josien.waarbenjij.nu is het allemaal. Andr Leijssen uit Venray stelde deze dichtbundel, met de ondertitel Afscheid van een pelgrim, samen met gedichten, die hij schreef voor en over zijn dochter. Josien overleed na een periode van twee jaren ongeneeslijk ziek zijn op 18 mei 2016, 35 jaar jong. Eveneens een tijd van heel intens en ondernemend leven en beleven. Thuis in Venray bij haar ouders, An en Andr, en ook in het bijzijn van haar drie jongere broers. Josien liet haar man Diego en haar zoontje Isar van vier jaar achter.

Andr vertelt zichtbaar bewogen, ingetogen, maar met invoelbare trots en bewondering over hun dochter. Ik heb de gedichten aanvankelijk alleen voor Josien en mezelf geschreven. Het was ook niet de bedoeling om ze uit te geven. Dat idee ontstond later pas. De bundel Josien.waarbenjij.nu Afscheid van een pelgrim bestaat uit drie delen: als een vlinder in de zon, ver van hier voorbij de horizon en pelgrim op eenzame paden. De titels zijn ontleent aan een versregel uit een gedicht in het betreffende deel. Respectievelijk over de periode van haar ziekte, de tijd na haar overlijden, en van de pelgrimstocht van Josien (2015) en die van haar ouders (2017 en 2018) naar Santiago de Compostella.

Nadat de diagnose ongeneeslijk ziek definitief was gesteld en zij herstelt van een zware operatie heeft Josien overwogen wat zij nog in haar leven wil doen. Zij besluit een gedeelte van de Camino de Santiago de Compostella te gaan lopen, vanaf Burgos. Een reeds lang bestaande wens brengt ze tot uitvoering. Dan ontstaat het gedicht Pelgrim:

Als een pelgrim op eenzame paden loop ik mijn schaduw achterna wandel tot voorbij de horizon.   Laat mij mijn eigen weg gaan dwalen in een vergeten landschap liggen in het groene gras.

An en ik gaan met ons caravannetje ook naar Spanje. Wij pikken Diego en Isar op van het vliegveld in Santander, en rijden naar Portomarin in Galici, tot waar Josien en haar mede-pelgrims zijn gekomen. Vanaf hier loopt Diego mee, en als het weer het toelaat, ook Isar op hun wandelkarretje. Josien heeft onderweg vrienden gemaakt, wat zij altijd heeft gedaan in haar leven: investeren in andere mensen en vriendschap sluiten. Zij hebben samen gelopen, samen hun levensverhaal verteld, samen gegeten en gedronken, samen plezier gemaakt en gelachen, en samen gehuild. De laatste etappe naar Santiago de Compostella lopen we mee. Ook Jeroen en Nicole zijn gekomen.

Maar de dagen zijn nog vol zonneschijn je kunt dansen en zingen in de regen de wereld kent talloze wegen voor een eenzame fietser onderweg.

Josien blijft ondernemend. In de zomer 2015 fietst zij met Isar in zijn stoeltje voor, en kampeerspullen achterop, vanaf Venray naar een vriendin in Friesland, aan de Waddenzee. Ze maakt ook nog een berghuttentocht in Oostenrijk. In september gaat ze ook weer aan het werk.

In de maand oktober hebben we een gezinsweekend op Schiermonnikoog. Daar zien we, dat het niet goed gaat met haar. Zij heeft altijd goed voor haar lichaam gezorgd., maar nu komt ze adem tekort. In het Radboud ziekenhuis wordt vocht tussen de longvliezen geconstateerd, dat geregeld afgetapt moet worden. Zij ondergaat ook nog een chemokuur. Ze wil zo lang als ze kan er zijn voor haar zoontje. Omdat zij steeds zwakker wordt, steeds meer verzorging nodig heeft en naar Nijmegen moet voor behandeling, is het een hele geruststelling, dat zij, zoals zij dat zegt, naar huis komt. Isar komt mee en gaat hier naar de Petrus Bandenschool. Tussen Isar en An (oma) ontstaat een hele mooie en speciale band. Dat is voor Josien een hele geruststelling.

De Camino heeft altijd in meerdere opzichten een belangrijke rol gespeeld in haar leven. De film The Way, van Emilio Estevez, over de Camino de Santiago de Compostella, heeft zij meerdere keren gezien. Voor het laatst daags voor haar overlijden, samen met haar drie broers. Na het overlijden van Josien op 18 mei 2016, drie dagen na haar vijfendertigste verjaardag, is voor An en mij duidelijk: wij gaan de Camino lopen in de voetsporen van Josien. Zij is ons voorgegaan, heeft ons de weg gewezen.

Ga met hem mee naar het land waar ik eens een pelgrim was. Neem hem bij de hand en strooi daar mijn as.

In mei 2017 vertrekken An en ik voor vier weken naar Spanje. We lopen de Camino Francs, van Saint-Jean-Pied-de-Port (Fr.) naar Santiago de Compostella, een kleine 800 km. We komen tot Len. Het jaar daarop lopen we van Len naar Santiago. Vervolgens nog naar de Atlantische kust, naar Finisterra. Wij hebben een gedeelte van haar as uitgestrooid bij Cruz de Ferro tussen de plaatsen Foncebadn en Manjarin. Het is de wens van Josien dat de rest van haar as door Isar zelf op de Camino wordt uitgestrooid, zoals in de film The Way. Onze gezamenlijke Camino heeft An en mij dichter bij Josien, maar ook dichter bij elkaar gebracht. Ik probeer met deze gedichtenbundel het verlies van een kind in woorden te vangen. Verdriet en rouw deel je met elkaar, beleef je met elkaar, doorleef je met elkaar.

De gedichtenbundel is een In Memoriam, een monument ter nagedachtenis aan Josien.

Jan Thijssen