Wat als,we cht zouden zien?

De roep is luid:  "het is nodig om diversiteit en inclusiviteit in het culturele veld écht en onvoorwaardelijk te realiseren’.  Het is zelfs bijna een trendy topic geworden. Iedereen is ermee bezig om te zorgen dat hun organisatie zo inclusief mogelijk wordt. Dat "iedereen" welkom is, en nog belangrijker: zich welkom voelt. En dan moet het ook nog in deze tijd passen. Lekker vernieuwend zijn. En de veel gehoorde oplossing: “Doe maar iets met Urban” ‍.

Ik wil de Urban niet onder de mat schuiven hoor. Ik ben fan van Urban dus vooral doen! En door deze discussies en een poging tot een oplossing lijkt een marginaal beginnetje gemaakt om te veranderen. Maar betekend dat dat wij hén zien? Al die personen die wij zo graag 'inclusief' willen maken. Worden zij écht onderdeel van onze structuren en netwerken? Nodigen wij ze uit om samen te werken en te beleven? Heb jij hem/haar/hen écht gezien? Of lijdt jij, zoals zo velen, aan tunnelvisie? Of aan spiegelbeperkingen zoals ik het ook wel eens noem? -Het alleen zien van hetgeen waar je je aan kunt identificeren (spiegelen), en bij onbekendheid willen wegkijken. Want daar zijn we wel goed in met zijn allen: Wegkijken!

Een connectie met iemand maken en de ander écht zien is niet vanzelfsprekend. En dat merk je pas op het moment dat je niet gezien wordt. Niet écht gezien wordt tenminste…..Er is namelijk een groot verschil tussen kijken en zien. Heb jij het gevoel dat je écht gezien wordt voor wie je bent?  Of ben je door anderen gehuld in de jas van hun mening? Of verdrink je in het stigma dat al namens jou bepaald was en waarin jij geen inspraak had?

Filosoof Emmanuel Levinas (1906-1995) heeft in levende lijve ondervonden wat het is om niet écht gezien te worden. Hij had geen recht op een identiteit, zo vond men. Hij was onkruid, onbelangrijk en zelfs vies. Het doel was juist om hem zijn identiteit af te nemen. In het kamp waar hij gevangen werd gehouden tijdens de Tweede Wereldoorlog, werd hiermee een markering gezet op het denken van Levinas. Hij heeft aan den lijve moeten ondervinden hoe het voelt om niet gezien te worden voor wie je bent maar wordt behandeld door wat men kiest te zien. 

Wat als…………….we écht zouden zien? En waar kun je nou beter beginnen dan in de wereld van kunst en cultuur? Want kunst is zo mooi en divers als de makers zelf. En ik weet ook wel dat we er dan nog lang niet zijn. Het is nogal een opgave om hardnekkig ingesleten gedrag te veranderen. En dat is ook niet erg. Het duurde ook een hele tijd voordat we de digitale wereld (het wereld wijde web) gingen toelaten en gingen benutten, maar inmiddels kunnen we ons niet meer voorstellen dat er ooit geen internet was. Dus neem gerust de tijd die je nodig hebt. Dan werken we samen aan een toekomst waar diversiteit geen vraag meer hoeft te zijn, maar gewoon is.